Coraz więcej polskich miast jest zainteresowanych zakupem niskoemisyjnych autobusów, wykorzystujących napęd elektryczny. Volvo jest gotowe, aby dostarczać takie pojazdy – już dziś w swojej wrocławskiej fabryce produkuje ponad tysiąc autobusów rocznie, z czego 1/3 to zelektryfikowane autobusy miejskie – hybrydy, elektryczne hybrydy i pojazdy o napędzie wyłącznie elektrycznym.
W trosce o czyste powietrze i ciszę
Czystość powietrza, a także obniżenie poziomu hałasu to kwestie, które coraz częściej są brane pod uwagę przy projektowaniu systemów komunikacji miejskiej. W polskich miastach problem jest szczególnie istotny ze względu na silne zanieczyszczenie powietrza – smog, który z roku na rok staje się coraz większym zagrożeniem dla zdrowia mieszkańców. Konieczność zmniejszania zanieczyszczeń wynika też oczywiście z rosnących wymagań środowiskowych – sektor transportu nie ma innego wyjścia i musi ograniczać emisję.
W przypadku komunikacji miejskiej odpowiedzią na eko-potrzeby miast są autobusy wykorzystujące napęd elektryczny – hybrydy, elektryczne hybrydy i pojazdy całkowicie elektryczne. To rozwiązanie zdecydowanie bardziej przyjazne środowisku niż nawet najnowsze diesle – są cichsze, emitują znacząco mniej szkodliwych substancji, pozwalają oszczędzać energię.
Hybrydy pionierami
Szlaki elektrobusom przecierają pojazdy o napędzie hybrydowym. Autobusy tego typu zużywają od 30 do 40 proc. mniej paliwa i emitują od 40 do 50 proc. mniej spalin w porównaniu z analogicznymi autobusami z napędem diesla. Są też bardzo ciche. Wszystko to sprawia, że są dużo przyjaźniejsze dla środowiska niż tradycyjne autobusy napędzane silnikami diesla.
Dotychczas największą flotą hybryd w Polsce dysponował Inowrocław – jeździ tam m.in. 10 tego typu autobusów dostarczonych przez Volvo w roku ubiegłym. Kolejnym miastem stawiającym na hybrydy jest Sosnowiec – w ramach kontraktu zawartego z sosnowieckim przedsiębiorstwem komunikacji miejskiej, Volvo dostarczy do połowy października 35 hybrydowych autobusów miejskich Volvo 7900 Hybrid – 25 krótkich i 10 przegubowych. To jak do tej pory największa jednorazowa dostawa pojazdów z napędem hybrydowym w Polsce i jednocześnie pierwsze przegubowe hybrydy odebrane przez polskiego przewoźnika. Hybrydy Volvo spotkać też można w Warszawie czy Wrocławiu.
Czas na elektryczne hybrydy
Autobusy o takim napędzie tym różnią się od „tradycyjnych” hybryd, że na większości trasy wykorzystują energię elektryczną. W swojej wrocławskiej fabryce Volvo produkuje autobus Volvo 7900 Electric Hybrid, który porusza się cicho i nie wytwarza spalin na 70 proc. trasy. Ładowanie baterii trwa tylko 3-6 minut i odbywa się na przystanku końcowym. Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu systemu ładowania „opportunity charging” – autobus po prostu podjeżdża pod stację ładowania i pobiera prąd przez pantograf wysuwany ze stacji. Akumulatory są też ładowane podczas jazdy – przy hamowaniu i z nadwyżki mocy. Dzięki takiemu rozwiązaniu zużycie energii jest o 60 proc. niższe niż w przypadku porównywalnego autobusu z silnikiem diesla, a emisja dwutlenku węgla zostaje zredukowana aż o 75 proc.
Elektryczna hybryda to jednak nie tylko mniejsze zanieczyszczenie i oszczędność energii. To także możliwość aktywnego zarządzania napędem w strefach, w których porusza się autobus. Podczas gdy klasyczne hybrydy automatycznie przełączają się pomiędzy napędem spalinowym i elektrycznym – elektryczny wykorzystywany jest przy ruszaniu i przy małych prędkościach, to w przypadku elektrycznych hybryd istnieje możliwość zaprogramowania, w którym momencie autobus będzie wykorzystywał napęd elektryczny, a w którym spalinowy. System umożliwia dokładne skalkulowanie zapotrzebowania na energię na danej trasie i wgranie do komputera sterującego pracą jednostki napędowej algorytmu, który automatycznie, po odczytaniu danych z GPS, przełączy napęd ze spalinowego na elektryczny w strefach nisko- bądź zero-emisyjnych – np. w okolicach szkół, szpitali, osiedli mieszkaniowych czy centrów miast.
Z perspektywy miast to rozwiązanie wydaje się być bardzo interesujące, pozwala na zupełnie inne spojrzenie na kwestie projektowania. Możliwe jest tworzenie stref zero-emisyjnych, wolnych od spalin – elektryczna hybryda ma możliwość przejazdu w pełni elektrycznego w takich strefach. Co więcej – autobus taki może mieć np. przystanek wewnątrz galerii handlowej – gdzie będzie się poruszał wyłącznie przy wykorzystaniu energii elektrycznej, a więc cicho i bezemisyjnie.
Elektryczne hybrydy Volvo kursują już w takich miastach jak Göteborg, Sztokholm, Hamburg, Luksemburg, Namur czy Kurytyba. W samym tylko Luksemburgu istnieją cztery linie autobusowe o łącznej długości 86 km, złożone wyłącznie z elektrycznych hybryd – w sumie jest to flota siedemnastu pojazdów.
Przyszłość to elektryczność
Wrażliwe obszary, takie jak zatłoczone centra miast i dzielnice mieszkaniowe, wymagają utrzymania poziomu spalin i hałasu na minimalnym poziomie. W takim przypadku najlepszym rozwiązaniem jest napęd elektryczny. Volvo 7900 Electric, dzięki możliwości szybkiego ładowania (6 minut) na przystankach końcowych i dużej pojemności akumulatora, ma możliwości przewozowe nie różniące się od oferowanych przez konwencjonalne autobusy. Autobus zużywa o 80 proc. mniej energii w porównaniu z napędem konwencjonalnym, porusza się cicho – na całej trasie napędzany jest wyłącznie energią elektryczną – nie emituje więc spalin, emisja dwutlenku węgla zredukowana zostaje o 99 proc.
W pełni elektryczne autobusy Volvo obsługują już linie miejskie w Göteborgu czy Luksemburgu, a ostatnio przewoźnik Nobina z Malmö zamówił we wrocławskiej fabryce Volvo 13 elektrycznych pojazdów, które zaczną kursować na terenie Malmö pod koniec przyszłego roku. Jest to jak dotąd największe pojedyncze zamówienie na Volvo 7900 Electric.
Hybryda, elektryczna hybryda, autobus elektryczny – czym się różnią?
Autobusy hybrydowe są zasilane energią elektryczną podczas ruszania i postojów na przystankach. Po osiągnięciu prędkości 20 km na godzinę przełączają się na zasilanie silnikiem diesla. Są wyposażone w baterie, silnik elektryczny i mały silnik diesla. Baterie ładują się podczas hamowania silnikiem, a autobus nie wymaga dodatkowej infrastruktury do ładowania. Są do 40% wydajniejsze energetycznie niż porównywalne autobusy z silnikiem diesla.
Elektryczne hybrydy są zasilane głównie energią elektryczną. Są wyposażone w baterie, silnik elektryczny i mały silnik diesla. Baterie ładują się zarówno podczas hamowania silnikiem, jak i na szybko ładującej stacji ładowania typu „opportunity charging” na jednym z końcowych przystanków trasy. Takie ładowanie trwa jedynie 3 do 6 minut, po czym autobus może ruszać w trasę. Są aż do 60% wydajniejsze energetycznie niż porównywalne autobusy z silnikiem diesla.
Autobusy elektrycznie są całkowicie zasilane energią elektryczną. Takie autobusy posiadają zestaw wydajnych baterii i silnik elektryczny. Baterie ładują się zarówno podczas hamowania silnikiem, jak i na szybko ładującej stacji ładowania typu „opportunity charging” (6 minut) na jednym z końcowych przystanków trasy. Są aż do 80% wydajniejsze energetycznie niż porównywalne autobusy z silnikiem diesla.
Źródło: Volvo